ในวันที่ โรงภาพยนตร์สแตนอโลนกำลังกลายเป็นความถวิลหาของคอหนัง โดยเฉพาะอย่างยิ่ง หลังจากโรงหนังลิโด้ได้รูดม่าน 5 ทศวรรษปิดฉากตัวเองลง
"คน (เคย) ทำอาชีพหนังกลางแปลงมีชะตากรรมอย่างไร"
คำถามนี้นำไปสู่งานวิจัยเรื่อง “การปรับตัวของหนังกลางแปลงในประเทศไทยต่อการฉายภาพยนตร์ในระบบดิจิทัล” โดย ฐิติยา พจนาพิทักษ์ จากเอกภาพยนตร์ สาขานิเทศศาสตร์ คณะเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร มหาวิทยาลัยศิลปากร
เธอเริ่มด้วยข้อสังเกตที่ว่า เมื่อโลกเปลี่ยน คนทำหนังกลางแปลงก็ต้องปรับตัว...
เปลี่ยนผ่าน “กลางแปลง”
“พอหนังเล่นไปถึงตอนกำลังมัน หนังก็จะตัด มีโฆษกประกาศขายของ คนมาดูก็ต้องซื้อของให้ถึงยอด หนังถึงจะฉายต่อ สินค้ามีทั้งสบู่ผงซักฟอกยาแก้ไข้แก้ปวด เป็นการทำการตลาดที่เข้าถึงกลุ่มเป้าหมาย” ฐิติยา ย้อนความหลังสมัยวัยเด็กที่ต่างจังหวัดของเธอในการดูหนังกลางแปลงแบบหนังขายยา
ย้อนไปยุคเฟื่องฟูของหนังกลางแปลงราวปีพ.ศ. 2521-2535 จะมีเจ้าภาพติดต่อจ้างหนังกลางแปลงไปฉายในงานบุญประเพณีต่างๆ ตั้งแต่งานบวช งานแต่งงาน งานศพ งานขึ้นบ้านใหม่ งานวัด งานชุมชน บางงานอาจมีการจ้างหนังกลางแปลงมาฉายมากกว่า 1 จอ ซึ่งจำนวนจอหนังที่นำมาแสดงนั้น นอกจากจะยิ่งสร้างความครึกครื้นให้กับงานแล้ว ยังถือเป็นดัชนีบ่งชี้ถึงความมีหน้ามีตาของเจ้าภาพอีกด้วย
ผู้ฉายหนังบางกลุ่มหลีกเลี่ยงปัญหาลิขสิทธิ์ด้วยการนำหนังต่างประเทศมาฉาย เพราะคิดว่าบริษัทผู้ผลิตซึ่งอยู่ต่างประเทศไม่สนใจฟ้องร้อง แต่ที่จริงแล้ว แม้ว่าจะนำไฟล์ที่เป็นหนังไทยหรือหนังต่างประเทศมาฉายอย่างไม่ถูกลิขสิทธิ์ก็สามารถถูกดำเนินคดีทางกฎหมายได้จากบริษัทตัวแทนที่ได้รับสิทธิ์ทั้งสิ้น รวมถึงการนำฟิล์มหนังที่หมดกำหนดสัญญาอนุญาตไปฉายกลางแปลง ก็เข้าข่ายเช่นกัน
ดังนั้น ไม่ใช่แค่คนฉายหนังเท่านั้นที่ต้องปรับตัว หากสายหนังในแต่ละพื้นที่ (ผู้ได้รับสิทธิการฉายภาพยนตร์ตามช่วงเวลาที่บริษัทผู้ผลิตกำหนด) ก็มีการปรับตัว โดยบางสายหนังจะให้เช่าหนังแบบระบบดิจิทัล ซึ่งสามารถกระทำได้หากผู้นั้นได้รับสิทธิทางกฏหมายจากบริษัทผู้ผลิตภาพยนตร์อย่างชัดเจน
อย่างไรก็ตาม ในงานวิจัยยังได้นำเสนอความคิดเห็นของสายหนังโดยต้องการให้ภาครัฐช่วยดูแลเรื่องกฎหมายลิขสิทธิ์ โดยเฉพาะเมื่อไปขอคำปรึกษาก็อยากให้มีหน่วยงานหรือผู้ให้คำแนะนำที่สามารถเข้าถึงได้อย่างสะดวก
ขณะที่การปรับตัวนี้ก็มีคนที่ไม่เปลี่ยนแปลง เพราะคนกลุ่มนี้มีฟิล์มหนังเก่าให้เช่า บวกกับยังมีเครื่องฉายแบบเดิม ทำให้สามารถฉายหนังด้วยระบบฟิล์มได้
วัฒนธรรมการดูหนังกลางแจ้งลักษณะนี้ไม่เป็นที่นิยมดังสมัยก่อน แต่ก็ใช่ว่า จะหายสาบสูญไปเสียทั้งหมด
ติดต่อจ้างหนังกลางแปลง
หน้าที่เข้าชม | 9,020 ครั้ง |
ผู้ชมทั้งหมด | 8,654 ครั้ง |
เปิดร้าน | 24 ม.ค. 2564 |
ร้านค้าอัพเดท | 21 ก.ย. 2568 |